به گزارش قدس آنلاین، در حالی که چندی وزیر آموزش و پرورش از کمبود ۳۴هزار و ۸۰۰ معلم در کشور خبر داده بود، حمیدرضا حاجی بابایی، از کمبود ۳۰۰هزار معلم و احمدحسین فلاحی عضو کمیسیون آموزش مجلس از کمبود حدود ۲۶۰هزار معلم در کشور می‌گویند.
در حالی که چندی پیش یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش از کمبود ۳۴هزار و ۸۰۰ معلم در کشور خبر داده بود، حمیدرضا حاجی بابایی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی از کمبود ۳۰۰هزار معلم و احمدحسین فلاحی عضو کمیسیون آموزش مجلس از کمبود حدود ۲۶۰هزار معلم در کشور می‌گویند.
صرف‌نظر از اینکه آمار ۳۴هزار نفری وزیر درست است یا ۳۰۰هزار نفری نمایندگان مجلس؛ آنچه اهمیت بیشتری دارد و برخی از کارشناسان بر آن تأکید می‌کنند آن است که این کمبود موجب کاهش کیفیت آموزش در مدارس دولتی شده است. آن‌طور که حاجی بابایی می‌گوید در هشت سال دولت گذشته کاهش تعداد معلمان موجب افزایش کلاس‌های خصوصی و نابرابری‌ها در تحصیل و آموزش کشور شده است.
دغدغه چگونگی جبران کمبود معلم با توجه به نزدیک شدن سال تحصیلی و حضوری شدن مدارس پرسشی است که شاید دست اندرکاران بتوانند به آن پاسخ دهند.
کمبود شدید معلم در مقطع ابتدایی
حجت الله بنیادی، کارشناس و پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش به ما می‌گوید: بر اساس مصوبه سال ۱۳۹۲ شورای عالی آموزش و پرورش، در مقطع ابتدایی نسبت دانش‌آموز به معلم و یا تراکم کلاسی باید ۲۰نفر باشد، اما این نسبت در حال حاضر ۳۳ نفر است؛ یعنی بر اساس نسبت ۲۰ دانش‌آموز برای هر کلاس، باید به ازای ۸میلیون دانش‌آموز دوره ابتدایی ۴۰۰هزار معلم داشته باشیم و با نسبت ۳۳ دانش‌آموز یعنی حدود ۲۴۰هزار معلم در مقطع ابتدایی، درحال حاضر با کمبود پنهان ۱۶۰هزار معلم در مقطع ابتدایی مواجه هستیم که آثار منفی این کمبود به اشکال مختلف به‌ویژه در مدارسی که با تراکم کلاسی ۵۲ دانش‌آموز هستند، خود را نشان می‌دهد. بخش دیگر کمبود معلم مربوط به کلاس‌های درسی است که با معلمان خرید خدمت، سرباز معلم‌ها، معلمان حمایتی، آموزشیاران نهضت و مربیان قرآن اداره می‌شود و اینکه آیا کمبود ۲۶۰هزار معلم با در نظر گرفتن این معلمان لحاظ شده یا خیر جای پرسش است.
بنیادی با اشاره به آموزش مجازی در سه سال گذشته می‌گوید: در پی شیوع کرونا و آموزش مجازی، این کمبودها چندان مشهود نبود اما اکنون پیش‌بینی می‌شود در سال تحصیلی پیش رو و با بازگشایی مدارس با کمبود آشکار معلم روبه‌رو باشیم، به طوری که اگر تدبیری به‌موقع از سوی آموزش و پرورش اندیشیده نشود، ممکن است تا آبان و آذر برخی کلاس‌های درس بدون معلم بمانند.
این پژوهشگر آموزش و پرورش اضافه می‌کند: از سال ۱۳۹۲ تاکنون هرساله حدود ۴۰ تا ۴۵هزار معلم بازنشسته داشته‌ایم، درحالی که خروجی دوره چهارساله دانشگاه فرهنگیان حداکثر ۲۲هزار نفر است و اگر راه حلی پیدا نشود کمبود معلم نه تنها جبران نمی‌شود بلکه هرسال در مقایسه با سال پیش افزایش خواهد داشت.
این عضو هیئت‌علمی دانشگاه فرهنگیان می‌افزاید: براساس برنامه ششم توسعه باید نسبت دانشجو به عضو هیئت علمی ۲۰ به یک باشد؛ اما این نسبت در دانشگاه فرهنگیان چهار برابر یعنی ۸۰ دانشجو به ازای هر عضو هیئت علمی است. حال اگر وضعیت نامناسب خوابگاه‌های دانشجویی و فضای آموزشی را هم به آن اضافه کنیم همه این موارد گواه آن است که تربیت معلم ما توانایی لازم برای پرورش معلم را ندارد.
این پژوهشگر آموزش و پرورش می‌گوید: در دانشگاه‌های دولتی ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار ظرفیت خالی داریم که اگر فضا و امکانات این ظرفیت خالی در اختیار تربیت معلم قرار گیرد، با توجه به وجود تعداد زیادی معلم با مدرک دکترای تخصصی که در سایر دانشگاه‌های کشور تدریس می‌کنند و شایستگی هیئت علمی شدن در دانشگاه فرهنگیان را دارند، مشکل کمبود تربیت معلم که شامل فضای آموزشی و عضو هیئت علمی است برطرف خواهد شد.
ورودی و خروجی معلمان هماهنگ نیست
رمضان نیری، رئیس سابق دانشگاه فرهنگیان نیز در این خصوص به ما می‌گوید: کمبود نیروی انسانی در آموزش و پرورش واقعیت بسیار پیچیده‌ای است که دلایل مختلفی از جمله اقتضائات جامعه دارد. زیرا آموزش و پرورش تابعی از نیازهای جامعه است. در حالی که دانشگاه‌ها طبق آمایش آموزش عالی رشته تعریف و دانشجو پذیرش می‌کنند و مردم موظف‌اند براساس ظرفیت دانشگاه ثبت‌نام کنند، اما در آموزش و پرورش این موضوع متفاوت است و آموزش و پرورش باید خود را براساس نیاز جامعه تنظیم کند.
وی ادامه داد: به عنوان نمونه اگر در حاشیه شهر یک شهر و یا استان جمعیتی تشکیل شود که نیازمند مدرسه باشند، آموزش و پرورش موظف است برمبنای نیاز منطقه، مدرسه ایجاد کند. ضمن آنکه در سال‌های گذشته سیاست‌های مستمر آموزش و پرورش به‌گونه‌ای نبوده که بتواند ورودی و خروجی آموزش و پرورش را هماهنگ کند و اکنون با کمبود معلم مواجه شده است. بنابراین بازنشستگی معلمان و افزایش جمعیت دانش‌آموزی دو عامل اصلی کمبود معلم است.
این عضو بازنشسته هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان با بیان اینکه راهکارهای متعددی برای تأمین نیروی انسانی درآموزش و پرورش وجود دارد، اضافه می‌کند: براساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، باید همه معلمان از طریق دانشگاه فرهنگیان تربیت شوند، اما مسئله این است که این دانشگاه به لحاظ فضای آموزشی، امکانات خوابگاهی و رفاهی و عضو هیئت علمی ظرفیت تربیت این تعداد دانشجو در یک بازه زمانی کوتاه را ندارد به‌طوری که در حال حاضر نیز تعداد دانشجویان این دانشگاه بیش از ظرفیت تعیین شده است.
نیری تصریح کرد: شکل دوم ماده ۲۸ است که دانش‌آموختگان سایر دانشگاه‌ها می‌توانند از طریق آزمون ورودی وارد دانشگاه فرهنگیان شده و پس از گذراندن دوره‌های مهارتی در این دانشگاه جذب آموزش و پرورش شوند و سایر روش‌هایی که مجلس می‌تواند برای جذب نیروی انسانی در آموزش و پرورش پیش‌بینی کند. چون تا چهار سال آینده تعداد معلمان بازنشسته بیشتر از دانش‌آموختگان دانشگاه فرهنگیان است و در این سال‌ها آموزش و پرورش با کمبود نیروی انسانی مواجه خواهد بود.
خبرنگار: اعظم طیرانی
انتهای پیام/
نظر شما